• Informator
•  | Poczekalnia
•  | Zdrowy Mieszczanin
•  | Doniesienia Listonosza

Rozmywanie się obrazu, zawroty głowy, dolegliwości kręgosłupa i mikrourazy, to niektóre objawy spowodowane długotrwałą pracą za biurkiem. Mogą one wystąpić, jeśli nie stosujemy zasad ergonomii, czyli dyscypliny naukowej, której zadaniem jest dostosowywanie urządzeń do możliwości fizycznych i psychicznych człowieka.

Jak wykazują badania przeprowadzone w ramach ogólnopolskiej akcji edukacyjnej "Ergotest", jedynie 1 proc. stanowisk pracy w polskich biurach jest w pełni przystosowanych do potrzeb pracowników, a ponad połowa nie spełnia większości wymogów ergonomii.

Ponad połowa pracowników biurowych ma źle ustawiony monitor, a prawie jedna trzecia pracuje przy nieodpowiednio ustawionej klawiaturze. Aż w 83 proc. badanych przypadków nadgarstki podczas pisania na klawiaturze są ułożone nieprawidłowo - zawieszone w powietrzu lub uciskane przez krawędź biurka. Prawie połowa pracowników nie ma wcale lub posiada jedynie częściową możliwość dostosowania siedziska do indywidualnych potrzeb.

W efekcie, ponad 90 proc. pracowników biur skarży się na bóle kręgosłupa, a ponad 80 proc. cierpi na dolegliwości związane ze wzrokiem.

Skutki niedostosowania stanowiska pracy do potrzeb mogą powodować wiele rozmaitych konsekwencji.

Długotrwała praca przy komputerze może wpływać na wzrok pracownika i powodować krótkowzroczność, rozmazywanie się obrazu, zły kontrast widzenia, łzawienie oczu i zaczerwienienie spojówek. Na dolegliwości tego typu skarży się 90 proc. przepytanych kobiet i 80 proc. mężczyzn.

Powszechne są też dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego. Pracując przy komputerze zmuszeni jesteśmy do długotrwałego pozostawania w jednej pozycji oraz częstego powtarzania tych samych ruchów. To może prowadzić nawet do stanów zwyrodnieniowych w rejonie szyjno-barkowym, palcach i nadgarstkach, okolicach ud i krzyża. Według wyników badania na tę grupę dolegliwości skarży się 50 proc. badanych mężczyzn i 70 proc. kobiet.

Częstą grupą urazów są również tzw. Cumulative Trauma Disorders, czyli urazy występujące w stałym miejscu, wywołane biomechanicznym działaniem na jedną cześć ciała (plecy, ręce, kark, nadgarstki). Przyczyną powstawania urazów tego typu są m.in. nieprawidłowa wysokość siedzenia i blatu, nacisk na mięśnie nóg spowodowany niewielką ilością miejsca czy brak możliwości położenia stóp płasko na podłodze.

Tymczasem wielu niekorzystnych konsekwencji dla naszego organizmu można uniknąć korzystając z zasad ergonomii.

Zgodnie z zaleceniami specjalistów, wysokość blatu powinna być dostosowana do pracującej przy nim osoby i pozwalać na zachowanie co najmniej kąta 90 stopni (między ramieniem a przed ramieniem) przy pisaniu na klawiaturze. Wszystkie elementy wyposażenia stanowiska powinny być w zasięgu ramion, bez konieczności przyjmowania wymuszonych pozycji.

Krzesło, aby mogło być uznane za bezpieczne, powinno być obrotowe. Jego oparcie powinno być ukształtowane zgodnie z naturalną pozycją kręgosłupa, mieć regulację kąta nachylenia oraz wysokości siedziska. "Prawidłowe, ergonomiczne krzesło, to takie, które opiera się na pięcioramiennej podstawie z odpowiednio wyprofilowanym oparciem, możliwością obrotu o 360 stopni, regulacją wysokości oraz regulowanymi podłokietnikami" - wyjaśnia Marcin Babski prezes Polskiego Stowarzyszenia Pracowników BHP.

Monitor komputera należy ustawić tak, aby znajdował się w odległości od 40 do 70 cm i od 20 st. do 50 st. poniżej linii wzroku. Ważne jest, aby płaszczyzna ekranu była prostopadła do twarzy. Ustawienie monitora powinno wyeliminować odblask.

Klawiatura i mysz komputera powinny znajdować się w takiej pozycji by zapobiegać jednostajnym, długotrwałym obciążeniom ramion i nadgarstków. Będzie to możliwe, jeśli nadgarstki będą cały czas wsparte na specjalnym wsporniku, a jeśli to możliwe na żelowej podkładce. Mysz powinna być umiejscowiona tak, by pozwalała na oparcie nadgarstka na blacie.

Stanowisko pracy powinno umożliwiać położenie stóp płasko na podłodze. Jeśli jego konstrukcja na to nie pozwala - powinno być wyposażone w podnóżek.

W internetowej ankiecie "Ergotest" między styczniem, a październikiem 2009 r. wzięło udział ponad 11 tys. respondentów. Organizatorami kampanii były m.in.: firma Fellowes Polska i Polskie Stowarzyszenie Pracowników Służby BHP.

***

Termin ergonomia - jako związany z nauką o pracy - pierwszy raz pojawił się w 1857 roku. Wojciech Jastrzębowski w czasopiśmie "Przyroda i Przemysł", opublikował artykuł pt. "Rys Ergonomii, czyli nauki o Pracy opartej na prawach zaczerpniętych z Nauki Przyrody".

Rozwój tej dyscypliny naukowej nastąpił w latach 60. XX wieku, kiedy powstało Międzynarodowe Stowarzyszenie Towarzystw Ergonomicznych. W 1977 roku w Polsce założono Polskie Towarzystwo Ergonomiczne.

Ewelina Krajczyńska, 23-11-2009, naukawpolsce.pl

Informator | Rozmaitości | Kraj | Świat | Ciekawostki | Edukacja | Spotkania | Eko | Wypoczynek