Implanty ślimakowe w Polsce – historia i przyszłość
INFORMATOR. Kraj

Fot. NCI
Implant ślimakowy jest jedyną powszechnie stosowaną elektroniczną protezą ludzkiego zmysłu, a implantacja to bezpieczna i szeroko stosowana metoda przywracania słuchu. Dzięki niej osoby głuche i głęboko niedosłyszące znów mogą cieszyć się dobiegającymi z zewnątrz dźwiękami.
Sam implant jest zaawansowanym urządzeniem elektronicznym, składającym się z części zewnętrznej (procesor dźwięku, który przetwarza słyszane dźwięki otoczenia) oraz z części wewnętrznej, czyli wprowadzonych do ślimaka elektrod. Implant ślimakowy pozwala na rehabilitację osoby z głębokim niedosłuchem zmysłowo-nerwowym. Pacjent zyskuje nie słuch fizjologiczny, ale słuch zbliżony do niego jakościowo.
Historia implantacji w Polsce
Pierwszą w Polsce operację wszczepienia implantu ślimakowego wykonano 16 lipca 1992. Poznańska Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej Akademii Medycznej (obecnie – Uniwersytet Medyczny), dzięki osobistemu zaangażowaniu prof. Witolda Szyftera, jego współpracowników oraz wspierających tę inicjatywę naukowców z zagranicy – przede wszystkim w osobie prof. Ernsta Lenharda, zaczęła stosować tę metodę już dwa lata później.
W latach 2002-2003 wspólnie z Wielką Orkiestrą Świątecznej Pomocy poznańska Klinika współtworzyła Program Powszechnych Przesiewowych Badań Słuchu u Noworodków. Dzięki rozpoczęciu badań u bardzo małych dzieci, implantacją objęto już pacjentów w wieku 12 miesięcy.
Komu pomaga implant ślimakowy? Wskazania do implantacji
Implantacja pomaga wielu pacjentom. Pierwsza grupa to niemowlęta i małe dzieci, u których wadę słuchu wykryto dzięki badaniom przesiewowym, wykonanym w pierwszych dniach życia. Druga grupa to chorzy, którzy stracili słuch na skutek urazu bądź powikłań pochorobowych. Natomiast trzecia to osoby starsze, najczęściej między 60 a 70 rokiem życia (w tym wypadku implantacja stosowana jest wtedy, gdy aparat słuchowy nie spełnia swojej funkcji).
System implantu ślimakowego nie jest konkurencją dla aparatu słuchowego, lecz jedyną szansą dla osób, którym aparat słuchowy nie pomaga. Chodzi bowiem o sytuację, w której głębokie wady słuchu w uchu wewnętrznym uniemożliwiają prawidłowe przetwarzanie dźwięku na impulsy elektryczne przesyłane dalej do mózgu (nawet jeżeli jest to dźwięk wzmocniony przez aparat słuchowy). W takich sytuacjach jedyną szansą jest bezpośrednie pobudzenie ślimaka za pomocą implantu.
W jaki sposób implant zmienia życie pacjentów?
Nie sposób przecenić zalet płynących ze stosowania implantów u chorych na głuchotę lub częściowy niedosłuch. Mali pacjenci uczą się, bawią i rozwijają wspólnie ze swoimi rówieśnikami. Osoby, które odzyskały słuch dzięki implantacji, znów wychodzą do ludzi, ciesząc się życiem w społeczeństwie i normalną pracą.
Jakie jest znaczenie szybkiego wszczepienia implantu u bardzo małych dzieci?
Naukowcy wskazują, że wczesna implantacja szybciej stymuluje mózg i modeluje układ słuchowy. Dzięki temu możliwa jest pełna rehabilitacja i osiągnięcie poziomu komunikacji dzieci ze zdrowym słuchem.
Na czym polega implantacja bilateralna? Korzyści płynące ze słyszenia obuusznego
W początkach stosowania implantacji stosowano implant jednostronny, pozwalający pacjentowi usłyszeć informacje dźwiękowe docierające z zewnątrz. Z czasem jednak naukowcy, korzystając również z doświadczeń osób korzystających z implantów, doszli do wniosku, że bardzo istotny jest fakt słyszenia obustronnego, co zrodziło inicjatywę wszczepiania implantów w obu uszach.
Podstawową zaletą tej metody leczenia jest umiejętność lokalizacji słyszanego obiektu. Pacjent nie ma już trudności w śledzeniu rozmowy w hałasie. Ważne jest także zapewnienie bezpieczeństwa (osoba z dwoma implantami ma lepszą orientację w przestrzeni i wie, co się wokół niej dzieje). Stosowanie implantów obuusznych pomaga również w nauce mówienia i czytania.
Kiedy dziecko powinno otrzymać drugi implant?
Dziecko zakwalifikowane do operacji wszczepienia implantów bilateralnych operowane jest w dwóch etapach. Im krótszy jest odstęp między operacjami, tym lepsze są efekty. Czas działa tu na naszą niekorzyść, ponieważ centralny układ słuchowy do efektywnego rozwoju wymaga treningu już w początkowych latach życia. Gdy do jednego ucha nie dociera wystarczająca ilość bodźców, ucho to zatraca umiejętność analizy dźwięków. Badania wykazują, że najlepszy okres między operacjami wynosi od 1 do 3,5 lat. Obserwuje się wówczas doskonałe wyniki i postępy w rozwoju dziecka.
Implanty bilateralne na świecie i w Polsce
Obecnie wszczepianie implantów obuusznych jest w świecie standardem, refundowanym przez państwo.
W Polsce implantację bilateralną stosuje się w części przypadków – zgodnie z wyraźnymi wskazaniami lekarza prowadzącego. Zdaniem lekarzy i naukowców zajmujących się tą tematyką – przyjęcie (wzorem innych krajów) standardu powszechnych implantów bilateralnych, byłoby z punktu widzenia dobra pacjentów rozwiązaniem optymalnym.
Sam implant jest zaawansowanym urządzeniem elektronicznym, składającym się z części zewnętrznej (procesor dźwięku, który przetwarza słyszane dźwięki otoczenia) oraz z części wewnętrznej, czyli wprowadzonych do ślimaka elektrod. Implant ślimakowy pozwala na rehabilitację osoby z głębokim niedosłuchem zmysłowo-nerwowym. Pacjent zyskuje nie słuch fizjologiczny, ale słuch zbliżony do niego jakościowo.
Historia implantacji w Polsce
Pierwszą w Polsce operację wszczepienia implantu ślimakowego wykonano 16 lipca 1992. Poznańska Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej Akademii Medycznej (obecnie – Uniwersytet Medyczny), dzięki osobistemu zaangażowaniu prof. Witolda Szyftera, jego współpracowników oraz wspierających tę inicjatywę naukowców z zagranicy – przede wszystkim w osobie prof. Ernsta Lenharda, zaczęła stosować tę metodę już dwa lata później.
W latach 2002-2003 wspólnie z Wielką Orkiestrą Świątecznej Pomocy poznańska Klinika współtworzyła Program Powszechnych Przesiewowych Badań Słuchu u Noworodków. Dzięki rozpoczęciu badań u bardzo małych dzieci, implantacją objęto już pacjentów w wieku 12 miesięcy.
Komu pomaga implant ślimakowy? Wskazania do implantacji
Implantacja pomaga wielu pacjentom. Pierwsza grupa to niemowlęta i małe dzieci, u których wadę słuchu wykryto dzięki badaniom przesiewowym, wykonanym w pierwszych dniach życia. Druga grupa to chorzy, którzy stracili słuch na skutek urazu bądź powikłań pochorobowych. Natomiast trzecia to osoby starsze, najczęściej między 60 a 70 rokiem życia (w tym wypadku implantacja stosowana jest wtedy, gdy aparat słuchowy nie spełnia swojej funkcji).
System implantu ślimakowego nie jest konkurencją dla aparatu słuchowego, lecz jedyną szansą dla osób, którym aparat słuchowy nie pomaga. Chodzi bowiem o sytuację, w której głębokie wady słuchu w uchu wewnętrznym uniemożliwiają prawidłowe przetwarzanie dźwięku na impulsy elektryczne przesyłane dalej do mózgu (nawet jeżeli jest to dźwięk wzmocniony przez aparat słuchowy). W takich sytuacjach jedyną szansą jest bezpośrednie pobudzenie ślimaka za pomocą implantu.
W jaki sposób implant zmienia życie pacjentów?
Nie sposób przecenić zalet płynących ze stosowania implantów u chorych na głuchotę lub częściowy niedosłuch. Mali pacjenci uczą się, bawią i rozwijają wspólnie ze swoimi rówieśnikami. Osoby, które odzyskały słuch dzięki implantacji, znów wychodzą do ludzi, ciesząc się życiem w społeczeństwie i normalną pracą.
Jakie jest znaczenie szybkiego wszczepienia implantu u bardzo małych dzieci?
Naukowcy wskazują, że wczesna implantacja szybciej stymuluje mózg i modeluje układ słuchowy. Dzięki temu możliwa jest pełna rehabilitacja i osiągnięcie poziomu komunikacji dzieci ze zdrowym słuchem.
Na czym polega implantacja bilateralna? Korzyści płynące ze słyszenia obuusznego
W początkach stosowania implantacji stosowano implant jednostronny, pozwalający pacjentowi usłyszeć informacje dźwiękowe docierające z zewnątrz. Z czasem jednak naukowcy, korzystając również z doświadczeń osób korzystających z implantów, doszli do wniosku, że bardzo istotny jest fakt słyszenia obustronnego, co zrodziło inicjatywę wszczepiania implantów w obu uszach.
Podstawową zaletą tej metody leczenia jest umiejętność lokalizacji słyszanego obiektu. Pacjent nie ma już trudności w śledzeniu rozmowy w hałasie. Ważne jest także zapewnienie bezpieczeństwa (osoba z dwoma implantami ma lepszą orientację w przestrzeni i wie, co się wokół niej dzieje). Stosowanie implantów obuusznych pomaga również w nauce mówienia i czytania.
Kiedy dziecko powinno otrzymać drugi implant?
Dziecko zakwalifikowane do operacji wszczepienia implantów bilateralnych operowane jest w dwóch etapach. Im krótszy jest odstęp między operacjami, tym lepsze są efekty. Czas działa tu na naszą niekorzyść, ponieważ centralny układ słuchowy do efektywnego rozwoju wymaga treningu już w początkowych latach życia. Gdy do jednego ucha nie dociera wystarczająca ilość bodźców, ucho to zatraca umiejętność analizy dźwięków. Badania wykazują, że najlepszy okres między operacjami wynosi od 1 do 3,5 lat. Obserwuje się wówczas doskonałe wyniki i postępy w rozwoju dziecka.
Implanty bilateralne na świecie i w Polsce
Obecnie wszczepianie implantów obuusznych jest w świecie standardem, refundowanym przez państwo.
W Polsce implantację bilateralną stosuje się w części przypadków – zgodnie z wyraźnymi wskazaniami lekarza prowadzącego. Zdaniem lekarzy i naukowców zajmujących się tą tematyką – przyjęcie (wzorem innych krajów) standardu powszechnych implantów bilateralnych, byłoby z punktu widzenia dobra pacjentów rozwiązaniem optymalnym.
Poinformuj znajomych o tym artykule:
Inne w tym dziale:
- Żylaki. Leczenie żylaków kończyn dolnych. Bydgoszcz, Inowrocław, Chojnice, Tuchola. REKLAMA
- Każda rana wymaga właściwej opieki – kompleksowe podejście do leczenia ran i profilaktyki zakażeń
- Choroba Parkinsona – coraz więcej chorych, coraz pilniejsza potrzeba uruchomienia programu opieki kompleksowej
- „Ambasadorzy profesjonalnej terapii ran” – konkurs dla pielęgniarek i położnych, które zmieniają standardy leczenia ran
- Plaga niewydolności serca: Statystyki nie pozostawiają złudzeń
- Model skróconej ścieżki pacjenta dla szczepień zalecanych w POZ – wnioski z debaty Vaccine Meeting 2025
- Rak płuca – nowe możliwości chirurgii i leczenia okołooperacyjnego. Czy są dostępne w Polsce?
- Świadomy wybór terapii: bezpłatne konsultacje dla pacjentów z diagnozą chłoniaka, przewlekłej białaczki limfocytowej i szpiczaka
- Neurolodzy i psychiatrzy zacieśniają współpracę na rzecz zdrowia mózgu
- Anna Kupiecka o kwietniowej liście refundacyjnej: bardzo ważne decyzje refundacyjne w onkologii
- 15 000 Pracowników Służby Zdrowia w Polsce narażonych na leki niebezpieczne – kluczowa rola bezpiecznego przygotowania leków
- Wszystkie w tym dziale
REKLAMA
![]() |