Polki na celowniku raka płuca – jak zapobiegać i wykrywać na czas?
INFORMATOR. Kraj
Zdjęcie ilusrtracyjne
Rak płuca to jeden z najpoważniejszych problemów zdrowotnych w Polsce. Co roku diagnozuje się go u prawie 22 000 osób, a liczba ta systematycznie rośnie, szczególnie wśród kobiet. Od kilku lat nowotwór płuca jest główną przyczyną zgonów wśród mężczyzn, a ostatnio również u kobiet - wyprzedzając raka piersi. Kampania edukacyjna „Dbam o płuca” ma na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat profilaktyki i wczesnego wykrywania raka płuca, co może pomóc uratować wiele istnień.
Rak płuca – rosnące wyzwanie zdrowotne
Wzrost liczby zachorowań na raka płuca jest szczególnie widoczny wśród kobiet. Ten systematyczny trend jest alarmujący. Obecnie około 28% dorosłych kobiet w Polsce pali tytoń – to jeden z najwyższych wskaźników w Europie. Tymczasem aż 90% nowotworów płuca jest bezpośrednio związanych z paleniem papierosów.W 2022 roku liczba nowych przypadków nowotworu płuca i oskrzeli (C.34) wyniosła 20 726, w tym 12 278 wśród mężczyzn i 8 448 wśród kobiet. Z jego powodu zmarło łącznie 20 956 osób[1]. Niepokojący jest dodatkowo fakt, że w większości przypadków nowotwór ten diagnozuje się w zaawansowanych stadiach, co prowadzi do wysokiej śmiertelności. Pięcioletnie przeżycie w Polsce wynosi zaledwie 10–15% i jest niższe od średniej europejskiej.
Kobiety w grupie szczególnego ryzyka
Nowotwór płuca staje się coraz większym zagrożeniem dla kobiet w Polsce. W ciągu ostatnich lat liczba zachorowań wśród kobiet wzrosła niemal dwukrotnie, co czyni go najczęstszą przyczyną zgonów nowotworowych w tej grupie. Częstość palenia tytoniu wśród kobiet, a także czynniki środowiskowe i genetyczne, przyczyniają się do dramatycznego wzrostu zachorowalności. Dane są nieubłagane,od 2000 roku liczba nowo rozpoznanych przypadków raka płuca u mężczyzn zmalała o 22%, tymczasem u kobiet wzrosła aż o 95%. Od ponad dekady w Polsce umieralność kobiet z powodu nowotworów złośliwych płuca jest wyższa niż z powodu nowotworów piersi, podczas gdy wśród zachorowań udział nowotworów piersi jest ponad dwukrotnie wyższy niż nowotworów płuca. Tymczasem świadomość ryzyka rozwoju raka płuca i konieczności badań profilaktycznych osób z grup ryzyka jest nadal niewystarczająca.
Profilaktyka i wczesne wykrywanie kluczem do zmiany
Mamy bardzo konkretne narzędzia, które, jeśli tylko z nich skorzystamy, mogą nas uchronić przed rakiem płuca lub umożliwić wczesne wykrycie ognisk nowotworowych i skuteczne leczenie. Są to:
Badania potwierdzają, że regularne stosowanie NDTK w grupach ryzyka może zmniejszyć śmiertelność z powodu raka płuca nawet o 20%. Niestety, świadomość tej metody profilaktyki w Polsce jest wciąż niewielka. W ostatnich latach realizowany był pilotaż programu Wczesnego Wykrywania Raka Płuca, w ramach którego w każdym województwie można było wykonać takie badania. Resort zdrowia, zapowiada, że pilotaż ten zostanie przedłużony od stycznia 2025 r., a docelowo trafi do koszyka świadczeń finansowanego przez NFZ, na takich samych zasadach jak inne programy skriningowe (mammografia, cytologia, kolonoskopia), co zapewni ich szeroką dostępność dla pacjentów. Warto zapytać w placówce medycznej czy takie badania są dostępne. Dodatkowo, w ramach unijnego projektu SOLACE pod koniec września w trasę po Polsce ruszyło pierwsze w Polsce Mobilne Centrum Tomografii Komputerowej, które dociera do mniejszych miast, miasteczek i wsi, mając na celu wyrównanie nierówności w dostępie do badań profilaktycznych. W pierwszej kolejności z takich badań mogli skorzystać pacjenci z woj. lubelskiego[2].
„Dbam o płuca” – apel do społeczeństwa
Okres świąteczno-noworoczny sprzyja postanowieniom, warto w tym czasie pomyśleć zatem o zdrowiu swoim oraz bliskich i zmotywować się wzajemnie do:
- Czas działać, by odwrócić niekorzystne statystyki zachorowań i zgonów z powodu raka płuca w Polsce. Każdy z nas może przyczynić się do zmiany, podejmując świadome decyzje zdrowotne i zachęcając bliskich do profilaktyki. Nasza czujność onkologiczna jak i lekarzy, szybkie pokierowanie na badania podstawowe i w przypadku potwierdzenia podejrzenia – pogłębione (w tym obrazowe, biopsję, badania histopatologiczne oraz markerów predykcyjnych: badania molekularne i ekspresji białka PDL-1) to klucz do prawidłowej diagnozy i sukcesu w terapii. – podkreśla Aleksandra Wilk, dyrektor Sekcji Raka Płuca Fundacji TO SIĘ LECZY.
--------------
[1] https://onkologia.org.pl/pl/raporty
[2] https://www.igichp.edu.pl/o-instytucie/projekty-ue/solace/
Rak płuca – rosnące wyzwanie zdrowotne
Wzrost liczby zachorowań na raka płuca jest szczególnie widoczny wśród kobiet. Ten systematyczny trend jest alarmujący. Obecnie około 28% dorosłych kobiet w Polsce pali tytoń – to jeden z najwyższych wskaźników w Europie. Tymczasem aż 90% nowotworów płuca jest bezpośrednio związanych z paleniem papierosów.W 2022 roku liczba nowych przypadków nowotworu płuca i oskrzeli (C.34) wyniosła 20 726, w tym 12 278 wśród mężczyzn i 8 448 wśród kobiet. Z jego powodu zmarło łącznie 20 956 osób[1]. Niepokojący jest dodatkowo fakt, że w większości przypadków nowotwór ten diagnozuje się w zaawansowanych stadiach, co prowadzi do wysokiej śmiertelności. Pięcioletnie przeżycie w Polsce wynosi zaledwie 10–15% i jest niższe od średniej europejskiej.
Kobiety w grupie szczególnego ryzyka
Nowotwór płuca staje się coraz większym zagrożeniem dla kobiet w Polsce. W ciągu ostatnich lat liczba zachorowań wśród kobiet wzrosła niemal dwukrotnie, co czyni go najczęstszą przyczyną zgonów nowotworowych w tej grupie. Częstość palenia tytoniu wśród kobiet, a także czynniki środowiskowe i genetyczne, przyczyniają się do dramatycznego wzrostu zachorowalności. Dane są nieubłagane,od 2000 roku liczba nowo rozpoznanych przypadków raka płuca u mężczyzn zmalała o 22%, tymczasem u kobiet wzrosła aż o 95%. Od ponad dekady w Polsce umieralność kobiet z powodu nowotworów złośliwych płuca jest wyższa niż z powodu nowotworów piersi, podczas gdy wśród zachorowań udział nowotworów piersi jest ponad dwukrotnie wyższy niż nowotworów płuca. Tymczasem świadomość ryzyka rozwoju raka płuca i konieczności badań profilaktycznych osób z grup ryzyka jest nadal niewystarczająca.
Profilaktyka i wczesne wykrywanie kluczem do zmiany
Mamy bardzo konkretne narzędzia, które, jeśli tylko z nich skorzystamy, mogą nas uchronić przed rakiem płuca lub umożliwić wczesne wykrycie ognisk nowotworowych i skuteczne leczenie. Są to:
- Zapobieganie rozpoczynaniu paleniu tytoniu – edukacja na temat negatywnego wpływu palenia na zdrowie oraz zachęcanie do rezygnacji z nałogu. Trzeba przy tym zdawać sobie sprawę, że palenie papierosów to uzależnienie, które, aby z niego wyjść wymaga bardzo silnej woli lub profesjonalnego wsparcia. Pierwszym krokiem może być kontakt z terapeutą bezpłatnej Telefonicznej Poradni Pomocy Palącym prowadzonej przez Narodowy Instytut Onkologii (tel. 801 108 108).
- Program Wczesnego Wykrywania Raka Płuca - badania przesiewowe z użyciem niskodawkowej tomografii komputerowej (NDTK) wśród osób z grup ryzyka tzn. nałogowych palaczy, w tym osób z dodatkowymi czynnikami jak: ekspozycja zawodowa na krzemionkę, beryl, nikiel, chrom, kadm, azbest, związki arsenu, spaliny silników diesla, dym ze spalania węgla kamiennego, ekspozycja na radon;historia zachorowania na raka płuca, w wywiadzie chłoniak, rak głowy i szyi lub raki zależne od palenia tytoniu, np. rak pęcherza moczowego;rak płuca w wywiadzie u krewnych I stopnia; lub historia chorób płuc: przewlekła obturacyjna choroba płuc - POChP lub włóknienie płuc IPF.
Badania potwierdzają, że regularne stosowanie NDTK w grupach ryzyka może zmniejszyć śmiertelność z powodu raka płuca nawet o 20%. Niestety, świadomość tej metody profilaktyki w Polsce jest wciąż niewielka. W ostatnich latach realizowany był pilotaż programu Wczesnego Wykrywania Raka Płuca, w ramach którego w każdym województwie można było wykonać takie badania. Resort zdrowia, zapowiada, że pilotaż ten zostanie przedłużony od stycznia 2025 r., a docelowo trafi do koszyka świadczeń finansowanego przez NFZ, na takich samych zasadach jak inne programy skriningowe (mammografia, cytologia, kolonoskopia), co zapewni ich szeroką dostępność dla pacjentów. Warto zapytać w placówce medycznej czy takie badania są dostępne. Dodatkowo, w ramach unijnego projektu SOLACE pod koniec września w trasę po Polsce ruszyło pierwsze w Polsce Mobilne Centrum Tomografii Komputerowej, które dociera do mniejszych miast, miasteczek i wsi, mając na celu wyrównanie nierówności w dostępie do badań profilaktycznych. W pierwszej kolejności z takich badań mogli skorzystać pacjenci z woj. lubelskiego[2].
„Dbam o płuca” – apel do społeczeństwa
Okres świąteczno-noworoczny sprzyja postanowieniom, warto w tym czasie pomyśleć zatem o zdrowiu swoim oraz bliskich i zmotywować się wzajemnie do:
- Rezygnacji z palenia – każdy dzień bez papierosa to krok w stronę zdrowia i minimalizacja ryzyka wielu chorób odtytoniowych, takich jak rak płuca, rak krtani, rak pęcherza moczowego, rak jelita grubego i inne, chorób sercowo-naczyniowych (zawał, udar) i układu oddechowego (POChP).
- Regularnych badań – osoby z grup ryzyka powinny zgłaszać się na badania przesiewowe, które mogą uratować życie.
- Czujności dot. objawów – przewlekły kaszel, duszność, nawracające infekcje dróg oddechowych czy ból w klatce piersiowej lub kości (bark, biodro, kręgosłup) to sygnały, które wymagają konsultacji z lekarzem i dalszej diagnostyki.
- Czas działać, by odwrócić niekorzystne statystyki zachorowań i zgonów z powodu raka płuca w Polsce. Każdy z nas może przyczynić się do zmiany, podejmując świadome decyzje zdrowotne i zachęcając bliskich do profilaktyki. Nasza czujność onkologiczna jak i lekarzy, szybkie pokierowanie na badania podstawowe i w przypadku potwierdzenia podejrzenia – pogłębione (w tym obrazowe, biopsję, badania histopatologiczne oraz markerów predykcyjnych: badania molekularne i ekspresji białka PDL-1) to klucz do prawidłowej diagnozy i sukcesu w terapii. – podkreśla Aleksandra Wilk, dyrektor Sekcji Raka Płuca Fundacji TO SIĘ LECZY.
--------------
[1] https://onkologia.org.pl/pl/raporty
[2] https://www.igichp.edu.pl/o-instytucie/projekty-ue/solace/
Poinformuj znajomych o tym artykule:
REKLAMA
Inne w tym dziale:
- Żylaki. Leczenie żylaków kończyn dolnych. Bydgoszcz, Inowrocław, Chojnice, Tuchola. REKLAMA
- Higiena snu to ważny element świadomego dbania o zdrowie mózgu
- Nawet 3,5 tys. Polaków umiera w okresie zimowym z tego powodu
- Opracowano ponad 60 wskaźników jakości, a bezpieczeństwo personelu medycznego wciąż pomijane
- Styczniowa lista refundacyjna: potrzebne kolejne terapie m.in. w nowotworach kobiecych
- Pacjentki z nawrotem raka szyjki macicy będą miały dostęp do nowoczesnego leczenia
- Pacjenci nefrologiczni apelują do Ministerstwa Zdrowia o rozszerzenie dostępu do programu lekowego B.113
- Ponad 6,5 mld złotych na koncie Funduszu Medycznego na koniec 2024 r. Ministerstwo Zdrowia nie planuje przekazać tych środków Narodowemu Funduszowi Zdrowia
- HIV - to mnie nie dotyczy? Światowy Dzień AIDS 2024
- Eksperci apelują o usprawnienie procesu oceny i wprowadzania innowacyjnych szczepionek do Programu Szczepień Ochronnych
- Immunoterapie wysokiej skuteczności od początku choroby – czy to już obowiązujący standard postępowania w SM?
- Wszystkie w tym dziale
REKLAMA
 |
