• Informator
•  | Poczekalnia
•  | Zdrowy Mieszczanin
•  | Doniesienia Listonosza

Eksperci ochrony zdrowia z Polski i zagranicy, lekarze, farmakolodzy oraz przedstawiciele pacjentów wzięli udział w II Międzynarodowym Forum Medycyny Personalizowanej, które odbyło się 27 marca br. na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Honorowy patronat nad wydarzeniem objęło Ministerstwo Zdrowia.

Wiceminister Zdrowia Krzysztof Łanda podczas przemówienia otwierającego Forum zaznaczył, że objęcie przez ministerstwo patronatem tego spotkania nie jest przypadkowe, ponieważ kierunek medycyny personalizowanej jest w pełni zgodny z kierunkiem prowadzonej obecnie polityki zdrowotnej w Polsce.

- Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że trzeba brać pod uwagę indywidualne cechy chorego - nie tylko współwystępujące choroby, ale też jego styl życia i status społeczny. Dlatego z jednej strony musimy standaryzować leczenie, z drugiej uwzględniać indywidualną sytuację każdego pacjenta. Jeśli będziemy w  stanie uzasadnić, że taka, a nie inna terapia będzie dla chorego najlepsza, to nie możemy się na nią zamykać. To jest przyszłość medycyny. – powiedział min. Łanda.

II Deklaracja Stowarzyszenia Polskiej Koalicji Medycyny Personalizowanej (PKMP) wręczona wiceministrowi zdrowia

Podczas Forum, dr n.med. Beata Jagielska, prezes PKMP wraz z prof. Zbigniewem Gaciongiem, prezesem Polskiego Towarzystwa Medycyny Personalizowanej oraz prof. Ewą Okoń-Horodyńską, współorganizatorką II Forum, wręczyli wiceministrowi zdrowia, Krzysztofowi Łandzie, II Deklarację Polskiej Koalicji Medycyny Personalizowanej - Stowarzyszenia na rzecz priorytetów dla diagnostyki genetycznej i patomorfologicznej nowotworów.  - W opinii Stowarzyszenia, warunkiem stosowania medycyny personalizowanej w polskim systemie opieki zdrowotnej jest przede wszystkim powszechna dostępność wysokiej jakości diagnostyki patomorfologicznej i genetycznej, w tym jej właściwe finansowanie – powiedziała dr Jagielska. Koalicja zgłasza gotowość współpracy z Ministerstwem Zdrowia w ramach podjęcia konstruktywnych działań zmierzających do osiągnięcia wypracowanych priorytetów.

Priorytety - diagnostyka patomorfologiczna i genetyczna nowotworów:

1. Rozszerzenie możliwości rozliczania diagnostyki genetycznej nowotworów w ramach umowy w trybie ambulatoryjnym lub jej finansowanie poprzez płatność za usługę.
2. Wprowadzenie standardów jakości genetycznej diagnostyki laboratoryjnej dla medycznych laboratoriów diagnostycznych wykonujących diagnostykę guzów litych.
3. Wprowadzenie kryteriów jakości w kontraktowaniu usług diagnostyki genetycznej przez szpital.
4. Stworzenie listy procedur patomorfologicznych, wyodrębnienie tych procedur z innych procedur klinicznych i ich realna wycena z podziałem na klasy kosztów.
5. Wprowadzenie obowiązku wypełniania ujednoliconego raportu patomorfologicznego w zakładach i pracowniach patomorfologii, jako minimalnego, wymaganego  kryterium jakości.
6. Opracowanie wzorcowego modelu współpracy patomorfologa, diagnosty genetycznego oraz lekarza-klinicysty.

Medycyna personalizowana w ujęciu ekonomiczno-systemowym

Podczas Forum temat medycyny personalizowanej pojawiał się w różnych aspektach, niemniej wiodącym okazał się, jej wymiar systemowo-ekonomiczny. Podczas sesji „Medycyna personalizowana z perspektywy systemowej” eksperci zgodnie podkreślali, że reforma systemu zdrowia powinna uwzględniać rozwój medycyny precyzyjnej, a odpowiednie efekty można będzie uzyskać tylko poprzez zaangażowanie się wszystkich interesariuszy w kształtowanie optymalnych warunków dla rozwoju tej dziedziny.
- Ważnym  krokiem jest zrozumienie istoty medycyny personalizowanej, wskazanie konkretnych rozwiązań oraz tego jak wprowadzić je do systemu ochrony zdrowia. Jako środowisko naukowe nie mamy niestety narzędzi ich trwałego umocowania w systemie i jeśli nie znajdziemy zrozumienia u decydentów wciąż pozostaniemy w fazie dyskusji - podkreślała prowadząca sesję prof. Ewa Okoń-Horodyńska, kierownik Katedry Ekonomii i Innowacji Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Prof. Iga Rudawska z Uniwersytetu Szczecińskiego postrzega rozwój medycyny personalizowanej w kategoriach inwestycji. Jej zdaniem dzięki terapiom celowanym, system ochrony zdrowia jest w stanie w dłuższej perspektywie zaoszczędzić miliony złotych. Jako przykład podała rozwiązania naszego zachodniego sąsiada: - Niemcy traktują wydatki na ochronę zdrowia nie jako koszt, ale patrzą na nie jak na inwestycję, bo ludzie zdrowi w przeciwieństwie do chorych są w stanie wytwarzać PKB i przyczyniać się do rozwoju gospodarki. Niestety w Polsce Ministerstwo Finansów nadal postrzega zdrowie w kategoriach kosztu, które musi ponosić państwo.

Właściwy rozwój medycyny personalizowanej wymaga skoordynowanej opieki nad pacjentem oraz zaangażowania różnych grup zawodowych: lekarzy, biologów, genetyków, ale także osób odpowiedzianych za systemowe rozwiązania w ochronie zdrowia. Dzięki takiej współpracy różnych środowisk udaje się osiągać efekt synergii, której beneficjentem są pacjenci m.in. we Francji. - Tworzenie odpowiednich centrów badawczych, diagnostyka genetyczna oraz ścisła współpraca różnych podmiotów w tym zakresie dają szansę na rozwój medycyny personalizowanej – mówiła prof. Frederique Nowak, reprezentująca Francuski Instytut Raka.

Medycyna personalizowana z perspektywy lekarza i pacjenta

Prof. Zbigniew Gaciong z Katedry  i Kliniki Chorób Wewnętrznych, nadciśnienia tętniczego i Angiologii WUM nie ma wątpliwości, że przyszłością medycyny jest indywidualne podejście do leczenia pacjentów. Natomiast zdaniem prof. Romualda Krajewskiego z Naczelnej Izby Lekarskiej, konkretnym wyzwaniem jest stworzenie systemów danych na temat chorób poszczególnych pacjentów tzw. big data sharing, które można będzie potem wykorzystać w medycynie personalizowanej.

Z rozwojem tej dziedziny wiedzy wielu lekarzy wiąże duże nadzieje. Już teraz niektóre rozwiązania znajdują praktyczne zastosowanie np. w wyborze optymalnej terapii raka piersi, jelita grubego, płuca czy czerniaka, ale też w u pacjentów z chorobami kardiologicznymi. Wykorzystanie diagnostyki molekularnej pomaga w doborze odpowiednich metod leczenia skierowanych do konkretnych grup pacjentów.
W medycynie personalizowanej według Marii Libury z Uczelni Łazarskiego ważne jest odejście od postawy paternalistycznej w relacji lekarz-pacjent. Jej zdaniem jest to dość trudne w praktyce, ponieważ współdecydowanie o terapii powinno być świadome i opierać się na partnerstwie, a zazwyczaj istnieje spora asymetria wiedzy pomiędzy lekarzem a pacjentem. - Jednak bez względu na to, w procesie leczenia konieczne jest indywidualne podejście i uwzględnianie preferencji chorego odnośnie terapii. – podkreślała.

O tym jak ważnym ogniwem w medycynie personalizowanej jest pacjent, mówili przedstawiciele organizacji pacjenckich. Ubolewali, że w Polsce cały czas mamy do czynienia z dużymi utrudnieniami w dostępie do zarówno diagnostyki, jak i późniejszego leczenia. Ograniczona dostępność terapii celowanych wynika w ich opinii nie tylko z limitów  finansowych, ale również przewlekłości procedur diagnostycznych i braku odpowiednio przeszkolonej w tym zakresie kadry.

Zdaniem Elżbiety Kozik ze Stowarzyszenia Polskie Amazonki Ruch Społeczny o sukcesie medycyny personalizowanej będziemy mogli mówić wtedy, gdy jej skala będzie większa i poprawi się komunikacja między lekarzem i pacjentem. - Leczenie szyte na miarę powinno być standardem dostępnym dla wszystkich , a nie jedynie dla wybranych pacjentów. Chorzy kojarzą medycynę personalizowaną, jako coś co pozwala im żyć nie tylko dłużej, ale też i lepiej, a często nie są nawet informowani przez lekarza o alternatywnych sposobach leczenia.

Podobnego zdania był Szymon Chrostowski, Prezes Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych, który podkreślił, że wybór celowanego leczenia musi być poparty odpowiednią wcześniejszą diagnostyką, a ten aspekt medycyny personalizowanej pozostawia wiele do życzenia i wymaga zdecydowanej poprawy.

Marta Winiarska, Marzena Jaworska, 11-04-2017, zdrowemiasto.pl

Informator | Rozmaitości | Kraj | Świat | Ciekawostki | Edukacja | Spotkania | Eko | Wypoczynek