• Informator
•  | Poczekalnia
•  | Zdrowy Mieszczanin
•  | Doniesienia Listonosza

Najbardziej rzucającym się w oczy objawem bolesnego wzwodu prącia jest utrzymująca się sztywność ciał jamistych przy zmniejszonym napięciu ciała gąbczastego i żołędzi prącia. Ciało gąbczaste cewki moczowej pozostaje wiotkie, ponieważ odpływ żylny z niego jest zachowany. Oddawanie moczu początkowo jest prawidłowe. Stan wzwodu nie ustępuje ani po stosunku płciowym ani po wytrysku. Po kilku godzinach w prąciu pojawia się ból niedokrwienny z następowym sinawym przekrwieniem prącia. Z upływem czasu trwania wzwodu, powstaje obrzęk prącia i sinofioletowe zabarwienie, trudności przy oddawaniu moczu oraz gorączka. Chorzy zgłaszają się do lekarza zbyt późno z powodu wstydu.

Priapizm, czyli bolesny wzwód prącia, zwany ciągotką, jest zaburzeniem polegającym na stałym, bolesnym wzwodzie prącia niezależnie od pobudzenia płciowego i nie ustępującym po wytrysku. Nazwa pochodzi od imienia Priapa - greckiego boga płodności, syna Aresa i Afrodyty.
Bolesny wzwód prącia występuje w okresie pełnej aktywności seksualnej, między 20-40 rokiem życia.
Cechą charakterystyczną jest to, że wzwód dotyczy tylko ciał jamistych prącia, a nie ciała gąbczastego i żołędzi.

Kłopoty z przyczyną
Przyczyna bolesnego wzwodu w wielu przypadkach jest nieznana - występuje on jako postać samoistna oraz jako wtórna.
Najczęstszą postacią bolesnego wzwodu jest postać samoistna występująca w około 70 proc. przypadków bez określonej przyczyny. W wywiadzie chory podaje jedynie przedłużony lub wielokrotnie powtarzany stosunek płciowy w czasie upojenia alkoholowego. Czasem bolesny wzwód występuje we śnie i budzi chorego.
Warto podkreślić, że dolegliwość ta może wystąpić także u dzieci, a jej przyczyną jest wówczas najczęściej niedokrwistość sierpowata. Drugą, wtórną postać bolesnego wzwodu można podzielić na neurogenną i zakrzepowo-mechaniczną.
Do przyczyn neurogennych zalicza się: nowotwory mózgu, urazy kręgosłupa w odcinku szyjnym, zapalenia wielonerwowe oraz zatrucia ołowiem.
Wśród przyczyn zakrzepowo-mechanicznych wymienia się:
niedokrwistość sierpowatą, białaczkę szpikową i limfatyczną, naciekania nowotworowe, złamanie prącia oraz zapalenie gruczołu krokowego. Przyczyną wtórnego bolesnego wzwodu może być także utrudniony odpływ ze splotów żylnych miednicy małej w zapaleniu zakrzepowym żył oraz urazy miednicy i prącia z powodu istniejącego ewentualnie krwiaka utrudniającego odpływ krwi. Ostatnio częściej pojawia się bolesny wzwód po wstrzyknięciu do ciał jamistych papaweryny, podawanej w leczeniu impotencji.
Niektórzy autorzy odróżniają dwie postacie bolesnego wzwodu prącia: niskoprzepływowy, zwany zastoinowym oraz wysokoprzepływowy.

Priapizm niskoprzepływowy
Występuje w blisko 90 proc. przypadków. Za pomocą ultrasonografii dopplerowskiej stwierdza się w obu ciałach jamistych zmniejszony przepływ krwi przez parzyste tętnice głębokie prącia, przy normalnym przepływie krwi w tętnicach grzbietowych prącia. Z powodu zastoju krwi w przestrzeniach jamistych nie stwierdza się pulsacji deskowato twardych ciał jamistych. Dopływ krwi tętniczej jest znacznie zmniejszony, a odpływ krwi żylnej jest wyraźnie ograniczony.
Wielogodzinny zastój krwi powoduje nasilający się ból z powodu niedokrwienia prącia.
Ta postać bolesnego wzwodu zastoinowego wymaga natychmiastowej interwencji leczniczej, ponieważ wyczekiwanie może spowodować nieodwracalne uszkodzenie ciał jamistych.

Priapizm wysokoprzepływowy
Hemodynamicznie jest odmienny od priapizmu niskoprzepływowego, ponieważ spowodowany jest zwiększonym napływem krwi tętniczej do ciał jamistych przy szerokim odpływie krwi żylnej. Wyczuwa się wyraźnie pulsację prącia przy elastycznie napiętych ciałach jamistych. Ta postać bolesnego wzwodu jest coraz częściej spotykana przy leczeniu impotencji, a spowodowana jest wstrzykiwaniem do ciał jamistych substancji naczynioaktywnych. W przypadku przedłużającego się wzwodu może kończyć się bolesnym wzwodem zastoinowym z wszystkimi jego następstwami.
Fizjologiczny wzwód prącia jest mechanizmem odruchowym, którego bezpośredni ośrodek znajduje się w odcinku lędźwiowym rdzenia kręgowego od L2 do L4. Podrażnienie tego ośrodka powoduje wzmożony dopływ krwi do ciał jamistych z równoczesnym utrudnieniem odpływu żylnego.
Wywołane farmakologicznie rozszerzenie naczyń i relaksacja mięśniówki gładkiej ciał jamistych powodują napływ krwi tętniczej oraz wzrost oporu z następowym wzrostem pojemności i ciśnienia w ciałach jamistych, co prowadzi do ucisku położonych podosłonowo splotów żylnych.
Mimo początkowo występującej wymiany krwi w przebiegu przedłużonego wzwodu, wzwód wysokoprzepływowy trwający powyżej 6 godzin przechodzi powoli w bolesny wzwód niskoprzepływowy - zastoinowy.
Bywają pojedyncze przypadki wywołanego farmakologicznie wzwodu, który może utrzymywać się nawet do 24 godzin w postaci wysokoprzepływowej. Jednak za krytyczną wartość graniczną uznaje się do 6 godzin.

Odkrycie Contiego
Francuz Conti odkrył połączenia tętniczo-żylne w prąciu i stwierdził w błonie wewnętrznej tętnic doprowadzających krew do ciał jamistych obecność poduszeczek mięśniowych, których nie znalazł w tętnicach doprowadzających do ciała gąbczastego cewki moczowej i żołędzi. Poduszeczki te są jednym z głównych czynników regulujących przepływ krwi przez ciała jamiste.
W ścianie żyły grzbietowej prącia, która odprowadza krew z żołędzi i ciała gąbczastego cewki, znajdują się również poduszeczki mięśniowe.
Wszystkie większe odgałęzienia tętnicze mają aparat zastawkowy, który w czasie spoczynku kieruje krew do żył odprowadzających tzw. drogą "krótkiego spięcia", z omijaniem ciał jamistych. We wzwodzie następuje wtedy wydłużenie drogi przepływu i skierowanie krwi do prącia. Odmienna budowa anatomiczna żył i tętnic prącia tłumaczy mechanizm wzwodu. W zwiotczałym prąciu poduszeczki mięśniowe błony wewnętrznej są nabrzmiałe a światło zmniejszone, w czasie wzwodu poduszeczki spłaszczają się i zwiększa się znacznie przekrój naczyń tętniczych. Równocześnie nabrzmiewają poduszeczki mięśniowe żył, zwężając ich światło i utrudniając przepływ krwi.

Dokuczliwe objawy
Najbardziej rzucającym się w oczy objawem bolesnego wzwodu prącia jest utrzymująca się sztywność ciał jamistych przy zmniejszonym napięciu ciała gąbczastego i żołędzi prącia. Ciało gąbczaste cewki moczowej pozostaje wiotkie, ponieważ odpływ żylny z niego jest zachowany. Oddawanie moczu początkowo jest prawidłowe. Stan wzwodu nie ustępuje ani po stosunku płciowym ani po wytrysku.
Po kilku godzinach w prąciu pojawia się ból niedokrwienny z następowym sinawym przekrwieniem prącia.
Z upływem czasu trwania wzwodu, powstaje obrzęk prącia i sinofioletowe zabarwienie, trudności przy oddawaniu moczu oraz gorączka.
Chorzy zgłaszają się do lekarza zbyt późno z powodu wstydu. Ustalenie etiologii nowotworowej czy niedokrwistości sierpowatej jest ważne ponieważ decyduje o sposobie leczenia.

Leczenie pilne i żmudne
Leczenie jest bardzo trudne, ale mimo to należy rozpocząć je natychmiast po wystąpieniu wzwodu. Celem początkowego leczenia jest zlikwidowanie bolesnego wzwodu. Jednakże efekt leczenia mierzy się odzyskaniem zdolności spółkowania.
Początek leczenia polega na podawaniu leków uspokajających, przeciwbólowych i przeciwzakrzepowych.
Znieczulenie lędźwiowe lub ogólne zwykle zawodzi, szczególnie gdy stosuje się po upływie dłuższego czasu, od wystąpienia bolesnego wzwodu.
W razie niepowodzenia nakłuwamy ciała jamiste u podstawy prącia, odsysamy czarną i gęstą krew i płuczemy ciała jamiste fizjologicznym roztworem soli kuchennej, do uzyskania różowego koloru krwi. W razie niepowodzenia, najlepsze wyniki we wczesnym okresie bolesnego wzwodu uzyskuje się przez wytworzenie przetoki za pomocą grubej igły TRU-CUT między ciałem gąbczastym żołędzi, a ciałem jamistym. To połączenie umożliwia ciągły drenaż ciał jamistych poprzez ciało gąbczaste.
Ostatecznym sposobem leczenia jest chirurgiczne wytworzenie zespolenia typu bok do boku między ciałem gąbczastym a ciałem jamistym prącia lub zespolenie żyły odpiszczelowej z ciałem jamistym. Po ustąpieniu wzwodu wskazane jest bandażowanie prącia do uda pacjenta przez 24 godziny. Należy unikać ciasnych i okrężnych opatrunków na prąciu.

Rokowanie zależy od czasu trwania bolesnego wzwodu. Długotrwały wzwód, nie leczony zbyt wcześnie, prowadzi do zagęszczenia krwi w ciałach jamistych, a następnie do ich zwłóknienia, co uniemożliwia wystąpienie wzwodu.

prof. nadz. dr hab. n. med. Ferdynand Tyloch, urolog, 31-05-2009, zdrowemiasto.pl/ arch. ABC Pacjenta

Zdrowy Mieszczanin | Alergologia | Chirurgia naczyń | Dermatologia | Gastroenterologia | Ginekologia | Interna | Kardiologia | Kosmetologia | Laryngologia | Medycyna estetyczna | Onkologia | Ortopedia | Psychiatria | Proktologia | Seksuologia | Stomatologia | Urologia