Czerniak jest nowotworem złośliwym
Strona główna » Zdrowy Mieszczanin » Dermatologia » Czerniak jest nowotworem złośliwym

Czerniak jest nowotworem złośliwym

PORADNIK MEDYCZNY. Dermatolog

Akademia Czerniaka

akademiaczerniaka.ruchspoleczny.org.pl | dodane 01-06-2012

Fot. zdrowemiasto.pl
 
Czerniak jest nowotworem złośliwym komórek barwnikowych (melanocytów). Rozwija się głównie w obrębie skóry, ale nie tylko. Może także powstać w obrębie błon śluzowych, a czasami – wewnątrz gałki ocznej.

W zależności od miejsca rozwoju i rodzaju czerniaka, wyróżnia sie kilka postaci klinicznych tego nowotworu:

  • Postać powierzchowna: to ok. 20-30% występujących przypadków czerniaka. Na początku rozprzestrzenia sie po powierzchnia, a następnie nacieka na coraz głębsze warstwy skóry.
  • Postać wychodząca z plamy soczewicowatej: ma postać plamy o dość dużej powierzchni i brązowej barwie. Najczęściej występuje na odsłoniętych partiach ciała. Stanowi ok. 5-10% przypadków, jest jedną z mniej agresywnych postaci czerniaka.
  • Postać guzkowa: forma guzka wystającego ponad powierzchnię skóry. Groźniejszy od  innych rodzajów ze względu na naciekanie od początku powstania w głębokie warstwy skóry (tzw. naciek pionowy).
  • Postać podpaznokciowa: to rodzaj czerniaka trudny do rozpoznania, głównie ze wzgledu na jego umiejscowienie. Zaniepokoić powinno, jeśli znamię na płytce paznokcia nie przesuwa sie wraz z jej wzrostem (co jest charakterystyczne na przykład dla krwiaka, który bywa często mylony z czerniakiem).


Zdarzają się też przypadki czerniaka amelanotycznego. Charakteryzuje się on brakiem zabarwienia, co sprawia, że bywa zauważony w wysokim stadium zaawansowania.

Szczególnymi rodzajami czerniaka są:

  • Czerniak błon śluzowych: umiejscawia się najczęściej w górnych drogach oddechowych, przełyku oraz w jamie ustnej.
  • Czerniak gałki ocznej: występuje w obszarze skóry powiek oraz na częściach oka takich jak spojówka, naczyniówka czy ciało rzęskowe, stanowiąc najczęstszą przyczynę zachorowań na nowotwory złośliwe oka u ludzi dorosłych.

Do czynników ryzyka zaliczamy:
  • Czynniki związane z obciążeniem rodzinnym (rodzinny zespół znamion atypowych i czerniaka)
  • Inne przypadki zachorowania: na czerniaka oraz inne nowotwór skóry
  • Ilość i rodzaj znamion barwnikowych
  • Tzw. fenotyp nordycki
  • Ekspozycja skóry na promieniowanie UV, w tym: intensywna, okresowa ekspozycja (również solaria), oparzenia słoneczne, zwłaszcza doznane w młodości.
Podejrzane znamię

Objawem czerniaka może (choć nie musi) być powiększenie węzłów chłonnych położonych wokół obszaru nacieku. Zaniepokoić powinny także zmiany znamion, takie jak:
  • zgrubienie,
  • zaczerwienie wokół znamienia,
  • swędzenie,
  • krwawienie,
  • powiększenie,
  • zmiany zabarwienia,
  • zmiana kształtu.

Rozpoznanie dokonuje się poprzez badanie podmiotowe, włącznie z czynnikami ryzyka.

W celu ustalenia stopnia zaawansowania natomiast konieczne jest badanie histopatologiczne. Po wycięciu zmiany w całości, w przypadku stwierdzenia zmian nowotworowych, można podjąć decyzję o poszerzeniu wycięcia w celu uzyskania odpowiedniego marginesu chirurgicznego.

W przypadku, gdy grubość nacieku wynosi więcej niż 1mm, należy zalecić wykonanie biopsji węzła wartowniczego (o ile jest możliwe).

Io Clarka – melanoma in-situ

IIo Clarka (warstwa brodawkowata) – grubość naciekania < 0,75mm


IIIo Clarka (pogranicze warstwy brodawkowatej i siateczkowatej) – grubość naciekania 0,75-1,5mm


IVo Clarka (warstawa siateczkowata) – grubość naciekania 1,51-4,0mm


Vo Clarka (tkanka podskórna) – grubość naciekania < 4,0mm


Podstawowe leczenie polega na chirurgicznym usunięciu zmian, wraz z marginesem 1-3 cm zdrowej skóry. Decyzja o marginesie wycięcia zależy od głębokości nacieku, a także umiejscowaniu znamienia.


W niektórych przypadkach stosuje się radioterapię – w przypadku przerzutów pojedynczych, a także chemioterapię – jako leczenie uzupełniające lub formę leczenia paliatywnego.

Profilaktyka

W przypadku czerniaka, profilaktyka odgrywa szczególną rolę. Wcześnie wykryty, jest uleczalny nawet w 90%.
 
Obserwuj swoje ciało.

Regularne badania skóry pomagają wcześnie wykryć niepokojące zmiany, znacznie zwiększając szanse na wyzdrowienie.
W badaniach pomoże Ci prosta reguła ABCDE.
    A: Asymetria (ang.: assymetry)
    Szukaj: Znamion nierównych, asymetrycznych, takich, w których jedna połowa znamienia różni się od drugiej kształtem
    B: Brzeg (ang.: border)
    Szukaj: Nierównych, nieregularnych, poszarpanych brzegów znamion
    C: Barwa (ang.: colour)
    Szukaj: Znamion o wielu kolorach lub nierównomiernie rozmieszczonej barwie
    D: Średnica (ang.: diammeter)

    Szukaj: Znamion, których średnica wynosi więcej niż 6mm lub takich, które uwypukliły się ponad powierzchnię skóry
    E: Ewolucja (ang.: evolution)
    Szukaj: Znamion, które które zaczęły się powiększać, bądź zmieniać. Zaniepokoić powinny: krwawienie, swędzenie, tworzenie strupów.

Badanie skóry najlepiej przeprowadzać raz w miesiącu, w dobrze oświetlonym pokoju, używając lustra do sprawdzenia placów, ramion, nóg. Nie należy zapominać o skórze na stopach, wewnętrznych częściach dłoni, paznokciach, a także o skórze głowy, włącznie z jej owłosioną częścią. Pamiętajmy, że czerniak może występować także w miejscach nie narażonych na co dzień na działanie promieni słonecznych.
Jeżeli na skórze widoczne jest znamię posiadające choćby jedna z powyższych cech, natychmiast zgłoś się do lekarza. Nie odwlekaj wizyty!

badanieskory660v2.jpg
Badanie dermatoskopem. Foto. Piotr Paweł Karbowniczek / zdrowemiasto.pl

Unikaj promieniowania ultrafioletowego.

Ekspozycja skóry na działanie promieni UV zwiększa ryzyko wystąpienia czerniaka. Promienie te działają inicjująco na przekształcanie się melanocytów (komórek barwnikowych skóry) w nowotwór złośliwy. Z tego powodu:

  • unikaj przebywania na słońcu, zwłaszcza w godzinach, gdy promienie słoneczne działają najsilniej między godziną 12.00 i 16.00
  • zasłaniaj skórę przebywając na słońcu: wybieraj ubrania z długimi rękawami i nogawkami, nie zapominaj o kapeluszu oraz okularach przeciwsłonecznych
  • używaj odpowiednich kremów z filtrem przeciwsłonecznym. Oznacza to, że Twój krem powinien mieć wartość wyższą niż 30 SPF, być wodoodporny, a także chronić przed promieniami UV-A i UV-B. Zawsze sprawdzaj datę ważności kremu na opakowaniu, i nigdy nie używaj takiego, który pozostawał otwarty przez dłuższy czas (na przykład w domu pozostało otwarte opakowanie z poprzednich wakacji).
    Krem należy nanosić na pół godziny przed wyjściem na zewnątrz, smarować się nim ponownie co 2 godziny i nie zapominać, że promienie słoneczne przenikają przez chmury – stąd krem z filtrem jest niezbędny nawet w pochmurne dni.
  • nie korzystaj z solariów: nawet sporadyczne odwiedzanie solarium zwiększa ryzyko zachorowania na czerniaka.

Prof. dr hab. med. PIOTR RUTKOWSKI, Przewodniczacy Rady Naukowej Akademii Czerniaka, Kierownik Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków w Centrum Onkologii – Instytut w Warszawie, podaje ZŁOTE ZASADY, jak uniknąć zachorowania na czerniaka:
  • Raz w miesiącu oglądaj swoją skórę pod kątem podejrzanych znamion.
  • Przynajmniej raz na rok odwiedzaj dermatologa.
  • Jeśli zauważysz, że coś podejrzanego dzieje się ze Twoim znamieniem, udaj się do chirurga-onkologa.
  • Unikaj słońca w godzinach 11-16.00.
  • Nie opalaj się na solarium.
  • Jeśli chcesz się opalać, to z głową – pamiętaj o stosowaniu filtrów, o noszeniu czapki i okularów przeciwsłonecznych.
  • Pamiętaj o umiarze i świadomym opalaniu.


Regularnie odwiedzaj dermatologa.

Badanie dermatoskopem, przyrządem działającym jak bardzo sprawna, precyzyjna lupa, pomoże odnaleźć niepokojące zmiany. Dodatkowo, dermatolog może zlecić wycięcie znamion, o ile znajdują się one w miejscu narażonym na urazy – są drażnione, ocierane, zadrapywane, ponieważ znamiona, które są podrażniane, mają tendencje do przekształcania się w zmiany złośliwe. W takich sytuacjach, wycięcie jest traktowane również jako element profilaktyki.

Badanie dermatologiczne
ma charakter bezinwazyjny i jest bezbolesne. Po zebraniu niezbędnych informacji, dermatolog ogląda zmiany na skórze za pomocą dermatoskopu. Urządzenie to pozwala lekarzowi na 10 – 12 krotne powiększenie i dodatkowe oświetlenie obserwowanego obszaru skóry, dzięki czemu może uwidocznione są głębsza struktura znamienia. Po zbadaniu najbardziej niepokojącej zmiany na skórze, zwróć się do lekarza z prośba o obejrzenie także pozostałych znamion.

Po przeprowadzeniu badania dermatolog decyduje czy zmiany na skórze budzą obawy. Jeśli tak, zleci usunięcie znamienia i wraz z badaniem histopatologicznym. Jego wyniki pozwolą ustalić czy zmiana ma postać łagodną czy jest to czerniak lub inny nowotwór.

Usunięcie znamienia wykonywane jest przy znieczuleniu miejscowym i trwa kilkanaście minut.

Źródło: Materiały edukacyjne Akademii Czerniaka. Więcej na stronie www.akademiaczerniaka.ruchspoleczny.org.pl

Akademia Czerniaka, 01-06-2012, akademiaczerniaka.ruchspoleczny.org.pl

Poinformuj znajomych o tym artykule:

REKLAMA
hemoroidy Krakow
Leczymy urazy sportowe
hemoroidy szczelina odbytu przetoki zylaki konczyn dolnych
------------

REKLAMA
Czytaj
Czytaj
Czytaj
Czytaj
Czytaj
REKLAMA
Leczymy urazy sportowe