• Informator
•  | Poczekalnia
•  | Zdrowy Mieszczanin
•  | Doniesienia Listonosza

Wątroba jest jednym z najważniejszych organów warunkujących prawidłowe funkcjonowanie naszego organizmu. Nazywana laboratorium człowieka jest odpowiedzialna za prawidłowy przebieg ponad 5000 funkcji życiowych, które nieustannie zachodzą w naszym organizmie. Wątroba należy również do jednych z najbardziej wyrozumiałych organów. Źle traktowana przez nas samych (np. poprzez nadużywanie alkoholu, przyjmowanie narkotyków) lub zakażona wirusami nie skarży się do czasu, gdyż z powodu trwałego i często nieodwracalnego już uszkodzenia nie może dalej poprawnie funkcjonować.

Wątroba to największy ludzki narząd - u dorosłego waży ok. 1,5 kg. Umiejscowiona jest w górnej prawej części jamy brzusznej, poniżej płuc, przykryta żebrami. Szacuje się, że wątroba odpowiada za prawidłowy przebieg ponad 500 procesów chemicznych warunkujących życie człowieka oraz ponad 5000 różnych funkcji życiowych. Jest to ogromne laboratorium chemiczne. Tryliony mikroskopijnych komórek wątroby nieustannie produkują energię, hormony, czynniki krzepnięcia i odpornościowe, a także usuwają toksyny z organizmu. Choroba wątroby prowadzi często do zaburzeń innych narządów i układów.

Wybrane funkcje wątroby:

• produkcja żółci niezbędnej w procesach trawienia i wchłaniania;
• regulacja gospodarki węglowodanowej (utrzymuje prawidłowe stężenie glukozy we krwi, przekształca glukozę w glikogen i odwrotnie);
• udział w procesach syntezy (enzymów, hormonów, białek, w tym czynników krzepnięcia, itd.);
• udział w procesach biotransformacji - degradacji i detoksykacji wielu związków (np. alkoholu);
• udział w zamianie cukrów i białek na tłuszcze oraz spalaniu kwasów tłuszczowych;
• regulacja produkcji cholesterolu, który jest m.in. składnikiem ścian komórkowych oraz określonych hormonów;
• magazynowanie różnych składników, takich jak glikogen, tłuszcze, węglowodany, białka, witaminy (A, D, 89, 812), a także żelaza.
  

Choroby wątroby

W przypadku większości chorób wątroba ma niezwykłą zdolność regeneracji. Człowiek może normalnie funkcjonować nawet po fizycznej utracie 50 proc. tego narządu. W niektórych sytuacjach wątroba ulega jednak nieodwracalnemu uszkodzeniu. Dochodzi do jej przebudowy, bliznowacenia oraz upośledzenia funkcji. Występuje to u chorych na marskość wątroby. W jej przebiegu mogą występować powikłania w postaci zagrażających życiu krwawień z przewodu pokarmowego, wodobrzusza i encefalopatii (zaburzeń czynności mózgu). Wówczas jedynym sposobem ratowania życia pacjenta jest przeszczepienie narządu. Proces chorobowy może przebiegać bardzo wolno, przez wiele lat, co jest typowe dla zakażenia HCV. W niektórych chorobach do niewydolności wątroby dochodzi bardzo szybko, nawet w ciągu kilku dni, np. przy zatruciu muchomorem.


Przyczyną uszkodzenia wątroby mogą być m.in.:

• choroby dróg żółciowych (wrodzone zaburzenia rozwoju, stwardniające zapalenie dróg żółciowych, marskość żółciowa pierwotna);
• niektóre wrodzone choroby, przebiegające z nieprawidłową przemianą materii i wytwarzaniem substancji uszkadzających wątrobę (tyrozynemia, niedobór alfa-1 antytrypsyny, hemochromatoza, choroba Wilsona, cholestaza rodzinna, glikogenozy);
• choroby miąższu wątroby (przewlekłe zapalenia wirusowe wątroby, marskość wątroby, autoimmunologiczne zapalenia wątroby, ostra martwica wątroby w przebiegu zakażeń wirusowych i zatruć);
• nowotwory wątroby i dróg żółciowych.
  

Objawy chorób wątroby

Objawy chorób wątroby są zmienne i niestałe. Dotyczy to również żółtaczki, która może być śladowa lub w ogóle  nie występuje. W przebiegu chorób wątroby mogą występować:

• przedłużające się zmęczenie, apatia, stany depresyjne;
• nudności, wymioty;
• żółtaczka, odbarwione stolce, ciemne zabarwienie moczu;
• świąd skóry, bóle mięśni i stawów;
• krwawienia z przewodu pokarmowego;
• zaburzenia krzepnięcia krwi pod postacią przedłużających się krwawień z drobnych uszkodzeń skóry i błon śluzowych;
• powiększenie obwodu brzucha i obrzęki kończyn dolnych;
• zaburzenia psychiczne związane z upośledzeniem czynności mózgu (encefalopatia wątrobowa).
  

Niekiedy choroby wątroby przebiegają bezobjawowo. Również wyniki badań biochemicznych krwi mogą być prawidłowe, mimo postępującego procesu chorobowego. W konsekwencji, aby wykryć chorobę wątroby, często niezbędne jest wielokrotne powtarzanie bardzo specjalistycznych badań. Są one dostępne w coraz liczniejszych ośrodkach referencyjnych.

Źródło: Materiały edukacyjne Fundacji Gwiazda Nadziei, "Poradnik dla zakażonych HCV", konsultacja: Prof. dr. hab. med. Waldemar Halota - Przewodniczący Polskiej Grupy Ekspertów HCV (www.gwiazdanadziei.pl).

Koalicja Hepatologiczna, 01-08-2012, gwiazdanadziei.pl

Zdrowy Mieszczanin | Alergologia | Chirurgia naczyń | Dermatologia | Gastroenterologia | Ginekologia | Interna | Kardiologia | Kosmetologia | Laryngologia | Medycyna estetyczna | Onkologia | Ortopedia | Psychiatria | Proktologia | Seksuologia | Stomatologia | Urologia